Đăng ký kiểu dáng công nghiệp là bước quan trọng giúp doanh nghiệp bảo vệ tài sản trí tuệ và tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Với sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp và thiết kế, việc hiểu rõ quy trình, điều kiện cũng như hồ sơ cần thiết sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí. Bài viết này của NACI LAW sẽ cung cấp thông tin đầy đủ và cập nhật nhất về thủ tục đăng ký kiểu dáng công nghiệp năm 2025.
1. Khái niệm kiểu dáng công nghiệp
Theo quy định tại Điều 4.13 Luật Sở hữu trí tuệ và Điều 21 Thông tư 23/2023/TT-BKHCN, kiểu dáng công nghiệp được định nghĩa là hình dáng bên ngoài của sản phẩm hoặc bộ phận để lắp ráp thành sản phẩm phức hợp. Đây là yếu tố thể hiện bằng hình khối, đường nét, màu sắc hoặc sự kết hợp những yếu tố này và nhìn thấy được trong quá trình khai thác công dụng của sản phẩm hoặc sản phẩm phức hợp.
Trong đó:
- “Sản phẩm”: Được hiểu là những đồ vật, dụng cụ, thiết bị, phương tiện, được sản xuất bằng phương pháp công nghiệp hoặc thủ công nghiệp, có cấu tạo và chức năng rõ ràng.
- "Bộ phận để lắp ráp thành sản phẩm phức hợp": là bộ phận có khả năng lưu thông độc lập, có thể tháo rời khỏi sản phẩm phức hợp; Sản phẩm phức hợp là sản phẩm được tạo thành từ nhiều bộ phận có thể tháo ra, lắp lại hoặc thay thế cho nhau.
- Tất cả các sản phẩm và bộ phận để lắp ráp, hợp thành sản phẩm phức hợp đều được gọi chung là “sản phẩm”, trừ trường hợp pháp luật có quy định riêng.
2. Lợi ích khi đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp
Việc sở hữu độc quyền kiểu dáng công nghiệp mang lại lợi thế đáng kể trong hoạt động kinh doanh đối với một sản phẩm cụ thể. Để đảm bảo quyền khai thác hình thức bên ngoài của sản phẩm, chủ sở hữu cần nộp đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp. Việc này mang lại nhiều lợi ích thiết thực, cụ thể như sau:
- Được bảo hộ độc quyền kiểu dáng công nghiệp mà Doanh nghiệp sản xuất trên toàn lãnh thổ Việt Nam: Sau khi được cấp văn bằng bảo hộ, chủ sở hữu có quyền độc quyền sử dụng, chuyển nhượng hoặc cấp phép sử dụng kiểu dáng công nghiệp trong phạm vi cả nước. Việc bên thứ ba sử dụng trái phép kiểu dáng đã đăng ký sẽ bị coi là hành vi xâm phạm quyền và có thể bị xử lý theo quy định pháp luật.
- Tạo cho doanh nghiệp có một công cụ tiếp thị, cơ sở tăng uy tín cho thương hiệu: Việc đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp sẽ tạo cho doanh nghiệp có một công cụ tiếp thị, cơ sở tăng uy tín cho thương hiệu
- Là cơ sở để phát triển các hợp đồng li xăng hoặc chuyển giao công nghệ có giá trị thương mại: Văn bằng bảo hộ cho phép doanh nghiệp khai thác quyền sở hữu trí tuệ bằng cách ký kết hợp đồng li xăng, chuyển nhượng hoặc hợp tác kinh doanh với đối tác thứ ba.
- Tạo ra cơ sở pháp lý vững chắc, chứng cứ quan trọng khi tranh chấp với các bên thứ ba: Trong trường hợp có tranh chấp liên quan đến việc sử dụng trái phép kiểu dáng, văn bằng bảo hộ là chứng cứ quan trọng giúp chủ sở hữu chứng minh quyền hợp pháp và bảo vệ quyền lợi của mình.
- Đăng ký kiểu dáng công nghiệp để việc thực thi quyền (xử lý vi phạm) dễ dàng và đỡ tốn kém hơn: Khi có văn bằng bảo hộ, doanh nghiệp có thể dễ dàng yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xử lý hành vi xâm phạm, giảm thiểu thời gian và chi phí so với trường hợp chưa đăng ký bảo hộ.
3. Điều kiện bảo hộ kiểu dáng công nghiệp
Theo Điều 65, 66, 67 Luật Sở hữu trí tuệ, kiểu dáng công nghiệp được bảo hộ nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau đây:
- Có tính mới: Kiểu dáng công nghiệp được coi là có tính mới nếu nó khác biệt đáng kể so với các kiểu dáng đã bị bộc lộ công khai ở bất kỳ đâu trên thế giới (dưới hình thức sử dụng, mô tả bằng văn bản, hoặc bất kỳ hình thức nào khác) trước ngày bạn nộp đơn hoặc trước ngày ưu tiên (nếu đơn đăng ký được hưởng quyền lợi ưu tiên). Nói cách khác, nếu kiểu dáng đã từng xuất hiện công khai thì không còn được coi là mới.
- Có tính sáng tạo: Kiểu dáng công nghiệp được coi là có tính sáng tạo nếu nó không thể được tạo ra một cách dễ dàng (không dễ bị bắt chước hay nghĩ ra) bởi người có hiểu biết trung bình trong lĩnh vực đó, dựa trên những kiểu dáng đã được công khai trước đó (dù ở Việt Nam hay nước ngoài). Nói cách khác, kiểu dáng phải mang nét mới lạ, khác biệt rõ rệt so với những gì đã tồn tại để được coi là đủ điều kiện bảo hộ.
- Có khả năng áp dụng công nghiệp: Một kiểu dáng công nghiệp được coi là có khả năng áp dụng công nghiệp nếu nó có thể được dùng làm mẫu để sản xuất hàng loạt sản phẩm có cùng hình dáng bên ngoài, thông qua các phương pháp sản xuất công nghiệp hoặc thủ công. Điều này có nghĩa là kiểu dáng đó phải phù hợp với việc đưa vào thực tế sản xuất chứ không chỉ tồn tại trên bản vẽ.
Quy định về nguyên tắc nộp đơn đầu tiên
- Nếu có nhiều người nộp đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp giống nhau hoặc gần giống, gây ra sự khó khăn trong việc phân biệt thì chỉ đơn nào nộp sớm nhất hoặc có ngày ưu tiên sớm nhất (nếu có) mới được cấp văn bằng bảo hộ, miễn là đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp đáp ứng đầy đủ điều kiện bảo hộ.
- Nếu nhiều đơn cùng đáp ứng điều kiện bảo hộ và có cùng ngày nộp hoặc ngày ưu tiên, thì chỉ một đơn trong số đó được cấp văn bằng bảo hộ theo thỏa thuận của các bên nộp đơn. Nếu không thỏa thuận được, tất cả các đơn đó sẽ bị từ chối cấp văn bằng bảo hộ.
4. Đối tượng không được bảo hộ với danh nghĩa kiểu dáng công nghiệp
Điều 64 Luật Sở hữu trí tuệ quy định rõ các đối tượng không được bảo hộ với danh nghĩa kiểu dáng công nghiệp bao gồm:
- Hình dáng bên ngoài của sản phẩm do đặc tính kỹ thuật của sản phẩm bắt buộc phải có: Đây là những hình dáng được quyết định hoàn toàn bởi chức năng kỹ thuật, không có yếu tố thẩm mỹ hay sáng tạo. Ví dụ như hình tròn của bánh xe, hình xoắn ốc của đinh ốc.
- Hình dáng bên ngoài của công trình xây dựng dân dụng hoặc công nghiệp: các công trình xây dựng như nhà ở, văn phòng, nhà máy không thuộc phạm vi bảo hộ kiểu dáng công nghiệp.
- Hình dáng của sản phẩm không nhìn thấy được trong quá trình sử dụng sản phẩm: Những bộ phận ẩn bên trong sản phẩm, không thể nhìn thấy khi sản phẩm hoạt động bình thường sẽ không được bảo hộ. Ví dụ như hình dáng bên trong của một chiếc đèn hoặc hình dáng của các linh kiện bên trong một chiếc máy tính.
5. Đối tượng và chủ thể có quyền đăng ký kiểu dáng công nghiệp
Theo Điều 86 và Điều 86a Luật Sở hữu trí tuệ, các tổ chức, cá nhân sau đây có quyền đăng ký kiểu dáng công nghiệp:
- Tác giả cá nhân: Tác giả tạo ra kiểu dáng công nghiệp bằng công sức và chi phí của mình có quyền đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp do mình tạo ra.
- Tổ chức, cá nhân đầu tư:
- Tổ chức hoặc cá nhân đầu tư kinh phí, phương tiện để tác giả thực hiện việc sáng tạo (theo hình thức giao việc hoặc thuê việc) thì có quyền đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp do tác giả tạo ra.
- Ngoài ra, nếu tổ chức, cá nhân được giao quản lý nguồn gen và cung cấp tri thức truyền thống về nguồn gen (theo hợp đồng tiếp cận nguồn gen và chia sẻ lợi ích), họ cũng có quyền đăng ký, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác hoặc nếu sáng chế là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước.
- Trường hợp có sử dụng ngân sách nhà nước:
- Nếu kiểu dáng công nghiệp là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng toàn bộ ngân sách nhà nước, quyền đăng ký thuộc về Nhà nước.
- Nếu nhiệm vụ được đầu tư từ nhiều nguồn, trong đó có một phần từ ngân sách nhà nước, thì quyền đăng ký cũng thuộc về Nhà nước, tương ứng với tỷ lệ vốn góp
Trong cả hai trường hợp trên, việc thực hiện quyền đăng ký sẽ do đại diện chủ sở hữu nhà nước thực hiện theo quy định pháp luật.
6. Hồ sơ đăng ký kiểu dáng công nghiệp
Căn cứ theo khoản 1 Điều 100, Điều 101, Điều 103 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (được sửa đổi bởi khoản 33 Điều 1 Luật số 07/2022/QH15), hồ sơ đăng ký kiểu dáng công nghiệp gồm các thành phần sau:
Tài liệu bắt buộc
- Tờ khai đăng ký kiểu dáng công nghiệp theo Mẫu số 07 Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định 65/2023/NĐ-CP
- 01 bản mô tả kiểu dáng công nghiệp (bao gồm cả hình vẽ, nếu có)
- 04 bộ ảnh chụp/Bản vẽ kiểu dáng công nghiệp thể hiện đối tượng cần yêu cầu bảo hộ
- Bản sao chứng từ nộp phí, lệ phí (trường hợp nộp phí, lệ phí qua dịch vụ bưu chính hoặc nộp trực tiếp vào tài khoản của Cục Sở hữu trí tuệ)
Tài liệu không bắt buộc
- Giấy ủy quyền (nếu đơn nộp thông qua đại diện)
- Tài liệu chứng minh quyền đăng ký, nếu người nộp đơn thụ hưởng quyền đó của người khác
- Tài liệu chứng minh quyền ưu tiên, nếu có yêu cầu hưởng quyền ưu tiên (bản sao đơn hoặc các đơn đầu tiên có xác nhận của cơ quan đã nhận đơn đầu tiên; giấy chuyển nhượng quyền ưu tiên nếu quyền đó được thụ hưởng từ người khác)
Số lượng hồ sơ yêu cầu: 01 bộ hồ sơ hoàn chỉnh theo quy định.
Lưu ý quan trọng:
- Người nộp đơn cần nộp 04 bộ ảnh chụp hoặc 04 bộ bản vẽ kiểu dáng công nghiệp, không bắt buộc phải có cả ảnh và bản vẽ.
- Bản mô tả kiểu dáng công nghiệp là tài liệu bắt buộc, cần thể hiện đầy đủ và chính xác các đặc điểm tạo dáng của sản phẩm cần bảo hộ, đảm bảo tuân thủ yêu cầu pháp lý về nội dung và hình thức.
7. Thủ tục nộp hồ sơ đăng ký kiểu dáng công nghiệp
Cách thức nộp hồ sơ
Tổ chức, cá nhân nộp 01 bộ hồ sơ đăng ký kiểu dáng công nghiệp đến Cục Sở hữu trí tuệ theo một trong các cách thức sau:
- Trực tuyến qua Hệ thống giải quyết thủ tục hành chính của Bộ Khoa học và Công nghệ
- Trực tiếp hoặc qua dịch vụ bưu chính tới trụ sở Cục Sở hữu trí tuệ tại Hà Nội hoặc Văn phòng đại diện của Cục tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng
Quy trình xử lý hồ sơ
Quy trình xử lý hồ sơ đăng ký kiểu dáng công nghiệp gồm 4 bước chính:
Bước 1: Thẩm định hình thức
- Thời gian: 01 tháng kể từ ngày nộp đơn trong trường hợp đơn hợp lệ
- Nếu cần sửa đổi, bổ sung hồ sơ, thời hạn có thể kéo dài thêm 01 tháng kể từ ngày nhận tài liệu bổ sung.
Bước 2: Công bố đơn
- Thời gian: Trong vòng 02 tháng kể từ ngày có Quyết định chấp nhận đơn hợp lệ.
- Nội dung đơn sẽ được công khai trên Công báo sở hữu công nghiệp.
Bước 3: Thẩm định nội dung
- Thời gian: 07 tháng kể từ ngày công bố đơn hợp lệ,
- Cục Sở hữu trí tuệ đánh giá khả năng bảo hộ của kiểu dáng dựa trên các tiêu chuẩn bảo hộ quy định tại điều 63 Luật Sở hữu trí tuệ.
Bước 4: Ra quyết định
- Căn cứ vào kết quả thẩm định nội dung, Cục Sở hữu trí tuệ sẽ ra quyết định cấp hoặc từ chối cấp Bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp.
8. Thời gian xử lý, hiệu lực bảo hộ khi đăng ký kiểu dáng công nghiệp
Theo Điều 119 Luật Sở hữu trí tuệ, Điều 9, Điều 10 Thông tư 23/2023/TT-BKHCN, thời gian xử lý và hiệu lực bảo hộ được quy định cụ thể:
Thời gian xử lý từng giai đoạn
- Thời gian thẩm định hình thức: Trong vòng 01 tháng kể từ ngày nộp đơn (trường hợp đơn hợp lệ).
- Thời gian công bố đơn: Trong vòng 02 tháng kể từ ngày có Quyết định chấp nhận đơn hợp lệ.
- Thời gian thẩm định nội dung: Không quá 07 tháng kể từ ngày công bố đơn.
Hiệu lực bảo hộ
Bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp có hiệu lực kể từ ngày cấp và kéo dài 05 năm tính từ ngày nộp đơn. Người nộp đơn có thể gia hạn tối đa 02 lần, mỗi lần 05 năm, tổng thời gian bảo hộ tối đa là 15 năm.
9. Phí, lệ phí đăng ký kiểu dáng công nghiệp
Căn cứ theo Thông tư số 263/2016/TT-BTC, mức phí, lệ phí đăng ký kiểu dáng công nghiệp được quy định cụ thể như sau:
Các khoản phí cơ bản bao gồm:
- Lệ phí nộp đơn: 150.000 VNĐ
- Phí phân loại kiểu dáng công nghiệp: 100.000 VNĐ/01 phân loại
- Phí thẩm định đơn: 700.000 VNĐ/01 đối tượng
- Phí công bố đơn: 120.000 VNĐ
- Phí công bố từ hình thứ 2 trở đi: 60.000 VNĐ/01 hình
- Phí tra cứu thông tin nhằm phục vụ quá trình thẩm định: 480.000 VNĐ/01 đối tượng
Phí bổ sung: Phí thẩm định yêu cầu hưởng quyền ưu tiên (nếu có): 600.000 VNĐ/01 đơn ưu tiên
Lưu ý quan trọng về phân loại
Việc phân loại chính xác giúp quá trình thẩm định và xử lý đơn được nhanh chóng, tránh phát sinh thêm chi phí không cần thiết cho doanh nghiệp. Khi phân loại, người nộp đơn cần lưu ý những điều sau:
- Khi nộp đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp, người nộp đơn phải thực hiện phân loại quốc tế cho kiểu dáng công nghiệp theo bảng phân loại Locarno.
- Nếu người nộp đơn không tự phân loại hoặc phân loại không đúng, Cục Sở hữu trí tuệ sẽ tiến hành phân loại lại và người nộp đơn phải nộp phí phân loại theo quy định là 100.000 đồng cho mỗi phân loại.
10. Dịch vụ đăng ký kiểu dáng công nghiệp tại NACI LAW
Dịch vụ đăng ký kiểu dáng công nghiệp tại NACI LAW nổi bật nhờ đội ngũ luật sư và chuyên gia sở hữu trí tuệ giàu kinh nghiệm, quy trình làm việc minh bạch, hỗ trợ khách hàng từ khâu tra cứu, đánh giá khả năng bảo hộ đến hoàn thiện hồ sơ, nộp đơn và nhận kết quả.
Khách hàng chỉ cần cung cấp tài liệu, mọi thủ tục có thể thực hiện trực tuyến, nhận kết quả tại nhà; chi phí rõ ràng, không phát sinh; được tư vấn miễn phí trước, trong và sau khi đăng ký; đồng thời cam kết đồng hành, xử lý các vấn đề phát sinh cho đến khi nhận được Giấy chứng nhận bảo hộ NACI LAW đảm bảo hồ sơ hợp lệ, tăng khả năng được cấp bảo hộ, tiết kiệm thời gian và chi phí, giúp khách hàng yên tâm trong suốt quá trình đăng ký kiểu dáng công nghiệp.
Quy trình dịch vụ đăng ký kiểu dáng doanh nghiệp tại NACI LAW:
- Bước 1 - Tra cứu khả năng đăng ký: NACI LAW thực hiện tra cứu khả năng bảo hộ kiểu dáng công nghiệp trong 05 - 07 ngày làm việc, giúp khách hàng đánh giá chính xác khả năng được bảo hộ trước khi nộp đơn.
- Bước 2 - Hoàn thiện hồ sơ: NACI LAW hướng dẫn và hỗ trợ khách hàng chuẩn bị đầy đủ bộ ảnh, bản mô tả kiểu dáng công nghiệp đúng quy định pháp luật.
- Bước 3 - Nộp đơn và thẩm định hình thức: NACI LAW thay mặt khách hàng nộp hồ sơ tại Cục Sở hữu trí tuệ, theo dõi toàn bộ quá trình xử lý đơn đăng ký tới khi có kết quả bảo hộ cuối cùng.
- Bước 4 - Công bố đơn: Sau khi hồ sơ hợp lệ, đơn sẽ được công bố trên Công báo của Cục Sở hữu trí tuệ trong 2 tháng.
- Bước 5 - Thẩm định nội dung: Cục Sở hữu trí tuệ tiến hành thẩm định nội dung để đánh giá khả năng bảo hộ.
- Bước 6 - Nhận Giấy chứng nhận: Khi được cấp văn bằng bảo hộ, NACI LAW bàn giao bản gốc cho khách hàng.
Lợi ích khi sử dụng dịch vụ đăng ký kiểu dáng công nghiệp tại NACI LAW
- Đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm: NACI LAW sở hữu đội ngũ luật sư, chuyên gia sở hữu trí tuệ có nhiều năm kinh nghiệm, tỷ lệ hồ sơ đăng ký thành công cao, am hiểu sâu về pháp luật và thực tiễn xử lý hồ sơ phức tạp.
- Chính sách hỗ trợ linh hoạt: Có chính sách ưu đãi giảm giá 15% cho khách hàng quay lại sử dụng dịch vụ từ lần thứ 2 trở lên, hỗ trợ thanh toán linh hoạt, cập nhật tiến độ thường xuyên.
- Tiết kiệm thời gian, chi phí: NACI LAW thực hiện tra cứu, soạn thảo, hoàn thiện hồ sơ, thay mặt khách hàng nộp đơn và theo dõi toàn bộ quá trình xử lý tại Cục Sở hữu trí tuệ; khách hàng không phải trực tiếp làm việc với cơ quan nhà nước, giảm thiểu rủi ro sai sót và tiết kiệm chi phí phát sinh.
Việc đăng ký kiểu dáng công nghiệp là quyết định quan trọng giúp doanh nghiệp bảo vệ tài sản trí tuệ và tạo lợi thế cạnh tranh bền vững. Hiểu rõ quy trình, điều kiện và chuẩn bị đầy đủ hồ sơ sẽ giúp quá trình đăng ký diễn ra thuận lợi và hiệu quả. Nếu bạn cần tìm hiểu thêm về thủ tục đăng ký kiểu dáng công nghiệp, hãy liên hệ NACI LAW để được tư vấn chi tiết và hỗ trợ chuyên nghiệp.
Thông tin liên hệ
- Địa chỉ: Tầng 4, tòa Stellar Garden, 35 Lê Văn Thiêm, Q. Thanh Xuân, Hà Nội.
- Hotline: 097.893.8505
- Website: https://nacilaw.com/
