Trong thời đại số hóa và thị trường cạnh tranh gay gắt, việc xây dựng nhận diện thương hiệu độc đáo không chỉ dựa vào các yếu tố thị giác truyền thống mà còn bao gồm các yếu tố thính giác. Cùng với sự thay đổi quan trọng trong Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022, Việt Nam chính thức mở ra cơ hội bảo hộ pháp lý cho bảo hộ nhãn hiệu âm thanh. Vậy thủ tục, quy trình và những lưu ý khi đăng ký như thế nào? Hãy cùng Nacilaw tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.
1. Bảo hộ nhãn hiệu âm thanh là gì?
1.1. Định nghĩa nhãn hiệu âm thanh theo Luật Sở hữu trí tuệ
Nhãn hiệu âm thanh là dấu hiệu âm thanh thể hiện được dưới dạng đồ họa, dùng để phân biệt hàng hóa, dịch vụ của các tổ chức, cá nhân khác nhau.
Căn cứ pháp lý: Theo khoản 16 Điều 4 và Điều 72 Luật Sở hữu trí tuệ số 50/2005/QH11, đã được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 07/2022/QH15, nhãn hiệu được bảo hộ nếu là dấu hiệu nhìn thấy được dưới dạng chữ cái, từ ngữ, hình vẽ, hình ảnh, hình ba chiều hoặc sự kết hợp các yếu tố đó, thể hiện bằng một hoặc nhiều màu sắc hoặc là dấu hiệu âm thanh thể hiện được dưới dạng đồ họa, có khả năng phân biệt hàng hóa, dịch vụ của chủ sở hữu nhãn hiệu với hàng hóa, dịch vụ của chủ thể khác.
Nhãn hiệu này bao gồm âm nhạc, âm thanh tự nhiên hoặc âm thanh nhân tạo, đáp ứng được các điều kiện bảo hộ theo quy định pháp luật.
1.2. Tầm quan trọng của bảo hộ nhãn hiệu âm thanh
Đăng ký bảo hộ nhãn hiệu âm thanh có vai trò quan trọng đối với doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh, thể hiện qua:
Khẳng định quyền sở hữu độc quyền
Khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu âm thanh, chủ sở hữu có quyền độc quyền sử dụng âm thanh cho các sản phẩm, dịch vụ trong văn bằng bảo hộ. Từ đó đảm bảo không có tổ chức, cá nhân khác được phép sử dụng âm thanh tương tự trong cùng lĩnh vực kinh doanh.
Bảo vệ danh tiếng, giá trị thương hiệu
Nhãn hiệu âm thanh giúp doanh nghiệp xây dựng và duy trì uy tín thương hiệu. Nhờ vậy, âm thanh trở thành tài sản vô hình có giá trị, đóng góp vào việc nâng cao giá trị thương hiệu và tạo dựng lòng tin của doanh nghiệp với khách hàng.
Ngăn chặn hành vi xâm phạm
Văn bằng bảo hộ nhãn hiệu âm thanh chính là cơ sở pháp lý giúp chủ sở hữu ngăn chặn các hành vi sao chép hoặc mô phỏng âm thanh của mình. Qua đó bảo vệ quyền lợi hợp pháp và tránh gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng.
Tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường
Những nhãn hiệu âm thanh độc đáo giúp doanh nghiệp tạo điểm nhận diện khác biệt, dễ dàng phân biệt sản phẩm với đối thủ. Qua đó từng bước nâng cao hiệu quả cạnh tranh cũng như gây ấn tượng mạnh mẽ với khách hàng.
>> Tìm hiểu thêm: Dịch vụ bảo hộ thương hiệu, nhãn hiệu độc quyền
2. Quy định pháp luật về bảo hộ nhãn hiệu âm thanh tại Việt Nam
2.1. Căn cứ pháp lý và hiệu lực thi hành
Trước đây, nhãn hiệu âm thanh chỉ được bảo vệ nếu được thể hiện dưới dạng nhìn thấy. Tuy nhiên, Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022 đã có sự thay đổi quan trọng về vấn đề này, cụ thể: "Sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 72 như sau: Là dấu hiệu nhìn thấy được dưới dạng chữ cái, từ ngữ, hình vẽ, hình ảnh, hình ba chiều hoặc sự kết hợp các yếu tố đó, được thể hiện bằng một hoặc nhiều màu sắc hoặc dấu hiệu âm thanh thể hiện được dưới dạng đồ họa."
Quy định trên có hiệu lực từ 14/1/2022, mở ra những cơ hội mới về bảo vệ nhãn hiệu âm thanh của pháp luật Việt Nam trong việc bảo vệ các nhãn hiệu phi truyền thống.
>> Xem thêm: Hướng dẫn đăng ký nhãn hiệu tập thể chi tiết cho tổ chức
2.2. Điều kiện để nhãn hiệu âm thanh được bảo hộ
Để một dấu hiệu âm thanh được bảo hộ dưới danh nghĩa nhãn hiệu tại Việt Nam, âm thanh đó cần đáp ứng hai điều kiện tiên quyết:
Khả năng thể hiện dưới dạng đồ họa
Âm thanh vốn vô hình, vì vậy, trong luật yêu cầu những âm thanh muốn đăng ký bảo hộ nhãn hiệu âm thanh phải được thể hiện dưới dạng đồ họa trong đơn đăng ký. Vì vậy, người đăng ký cần cung cấp:
- Một tệp âm thanh ghi lại dấu hiệu âm thanh.
- Một bản thể hiện dưới dạng đồ họa của âm thanh, ví dụ như khuông nhạc (nếu là giai điệu), biểu đồ sóng âm (spectrogram), hoặc bản mô tả chi tiết bằng lời về các đặc tính của âm thanh.
Khả năng phân biệt
Tương tự như nhãn hiệu truyền thống, nhãn hiệu âm thanh phải có khả năng tự phân biệt, giúp người tiêu dùng nhận biết và phân biệt hàng hóa, dịch vụ của chủ sở hữu nhãn hiệu với hàng hóa, dịch vụ của chủ thể khác.
>> Xem thêm: Bảo hộ thương hiệu là gì? Tìm hiểu quy trình mới nhất 2025
3. Thủ tục chi tiết các bước đăng ký bảo hộ nhãn hiệu âm thanh tại Việt Nam
3.1. Nơi nộp hồ sơ đăng ký
Khi đăng ký bảo hộ nhãn hiệu âm thanh, các cá nhân, tổ chức có thể nộp hồ sơ đăng ký nhãn hiệu âm thanh tại:
- Trụ sở Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam: Số 384-386 đường Nguyễn Trãi, quận Thanh Xuân, Hà Nội.
- Văn phòng đại diện Cục Sở hữu trí tuệ tại thành phố Hồ Chí Minh: Số 17 – 19 Tôn Thất Tùng, phường Phạm Ngũ Lão, Quận 1, Hồ Chí Minh.
- Văn phòng đại diện Thành phố Đà Nẵng: 135 đường Minh Mạng, phường Khuê Mỹ, quận Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng.
Ngoài ra, chủ sở hữu có thể tìm đến các đơn vị đại diện sở hữu trí tuệ uy tín để được tư vấn và hỗ trợ đăng ký bảo hộ một cách chuyên nghiệp và hiệu quả.
>> Xem thêm: Hướng dẫn đăng ký thương hiệu độc quyền tại Việt Nam
3.2. Thành phần hồ sơ đăng ký nhãn hiệu âm thanh
Theo Điều 105 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (Khoản 2 được sửa đổi bởi khoản 34 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022), hồ sơ đăng ký nhãn hiệu âm thanh bao gồm:
- Tờ khai đăng ký nhãn hiệu theo mẫu quy định.
- Mẫu nhãn hiệu (đối với nhãn hiệu âm thanh, mẫu nhãn hiệu phải là tệp âm thanh và bản thể hiện dưới dạng đồ họa của âm thanh đó).
- Danh mục hàng hóa/dịch vụ được xếp vào các nhóm phù hợp với bảng phân loại theo Thỏa ước Ni-xơ về phân loại quốc tế.
- Giấy tờ pháp lý của chủ đơn (Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, CMND/CCCD).
- Chứng từ nộp phí, lệ phí đăng ký.
3.3. Quy trình đăng ký bảo hộ nhãn hiệu âm thanh
Theo Thông tư 01/2007/TT-BKHCN, trình tự đăng ký nhãn hiệu âm thanh gồm 6 bước chính:
- Bước 1 - Tiếp nhận đơn: Cục Sở hữu trí tuệ sẽ tiếp nhận và kiểm tra tính đầy đủ của hồ sơ đăng ký.
- Bước 2 - Thẩm định hình thức đơn: Kiểm tra tính hợp lệ về mặt hình thức của toàn bộ hồ sơ đăng ký.
- Bước 3 - Công bố đơn hợp lệ: Đơn đăng ký hợp lệ sẽ được công bố để mọi người biết và có thể đưa ra ý kiến phản đối.
- Bước 4 - Thẩm định nội dung đơn: Cục Sở hữu trí tuệ tiến hành thẩm định nội dung để quyết định có cấp văn bằng bảo hộ hay không.
- Bước 5 - Cấp hoặc từ chối cấp văn bằng bảo hộ: Căn cứ kết quả thẩm định để đưa ra quyết định cuối cùng.
- Bước 6 - Đăng bạ và công bố quyết định cấp văn bằng bảo hộ: Nhãn hiệu được đăng bạ và công bố chính thức trên Công báo Sở hữu công nghiệp.
>> Xem thêm: Chi phí đăng ký thương hiệu độc quyền hiện nay là bao nhiêu?
4. Những lưu ý và thách thức khi bảo hộ nhãn hiệu âm thanh
4.1. Những thách thức chính trong quá trình đăng ký
Mặc dù việc bảo hộ nhãn hiệu âm thanh đã được pháp luật cho phép, tuy nhiên trong quá trình đăng ký, các cá nhân, tổ chức vẫn có thể gặp phải một số khó khăn nhất định.
- Chứng minh khả năng phân biệt: Việc chứng minh một đoạn âm thanh ngắn là đủ độc đáo và không mang tính mô câu khá khó khăn, đặc biệt đối với các âm thanh đơn giản hoặc không phải là giai điệu phức tạp.
- Tính mới mẻ của quy định và quy trình thẩm định: Đây là loại nhãn hiệu mới tại Việt Nam, vì vậy Cục Sở hữu trí tuệ và các thẩm định viên cần thời gian để xây dựng kinh nghiệm và tiêu chí thẩm định cụ thể.
- Yêu cầu kỹ thuật về hồ sơ: Cá nhân, tổ chức cần chuẩn bị bản thể hiện đồ họa chính xác, phù hợp và tương ứng hoàn toàn với tệp âm thanh.
- Rủi ro xâm phạm quyền tác giả nếu âm thanh không phải do mình sáng tác
>> Xem thêm: Đăng ký nhãn hiệu tại Mỹ
4.2. Lưu ý về quyền tác giả khi đăng ký nhãn hiệu âm thanh
Theo điểm p Khoản 2 Điều 74 Luật Sở hữu trí tuệ, dấu hiệu trùng hoặc tương tự đến mức gây nhầm lẫn với tên gọi, hình ảnh của nhân vật, hình tượng trong tác phẩm thuộc phạm vi bảo hộ quyền tác giả của người khác đã được biết đến một cách rộng rãi trước ngày nộp đơn sẽ bị coi là nhãn hiệu không có khả năng phân biệt, trừ trường hợp được phép của chủ sở hữu tác phẩm đó.
Chính vì vậy, những âm thanh là bản sao tác phẩm có thể không được bảo hộ nếu không được phép của chủ sở hữu tác phẩm gốc. Do đó, doanh nghiệp cần kiểm tra kỹ nguồn gốc âm thanh trước khi đăng ký.
4.3. Những trường hợp không được bảo hộ nhãn hiệu âm thanh
Theo Điều 73 Luật Sở hữu trí tuệ, các dấu hiệu âm thanh sau đây không được bảo hộ với danh nghĩa nhãn hiệu:
- Dấu hiệu trùng hoặc tương tự đến mức gây nhầm lẫn với Quốc ca của Việt Nam và các nước.
- Âm thanh gây nhầm lẫn về nguồn gốc, xuất xứ tính năng, công dụng, chất lượng, giá trị hoặc các đặc tính khác của hàng hoá, dịch vụ;
- Âm thanh trùng lặp, gây nhầm lẫn với nhãn hiệu đã được bảo hộ.
- Dấu hiệu chứa bản sao tác phẩm, trừ trường hợp được phép của chủ sở hữu tác phẩm hộ.
>> Xem thêm:
- Hướng dẫn Đăng ký thương hiệu độc quyền tại Việt Nam
- Hướng dẫn chi tiết thủ tục đăng ký bảo hộ nhãn hiệu quốc tế 2025
Bảo hộ nhãn hiệu âm thanh mở ra cơ hội mới cho doanh nghiệp Việt Nam trong việc xây dựng thương hiệu độc đáo và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Việc nắm vững quy định pháp luật và chuẩn bị hồ sơ một cách chuyên nghiệp sẽ giúp doanh nghiệp tận dụng tối đa lợi thế từ loại nhãn hiệu đặc biệt này. Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt hiện nay, nhãn hiệu âm thanh không chỉ là công cụ phân biệt sản phẩm mà còn là tài sản vô hình có giá trị lớn, góp phần quan trọng vào sự thành công bền vững của doanh nghiệp.
Nếu bạn đang tìm kiếm đơn vị uy tín giúp thực hiện và đơn giản hóa quy trình đăng ký bảo hộ nhãn hiệu âm thanh, hãy đến với NaciLaw - nơi chất lượng và uy tín luôn được đặt lên hàng đầu.
Thông tin liên hệ
Địa chỉ: Tầng 4, tòa Stellar Garden, 35 Lê Văn Thiêm, Q. Thanh Xuân, Hà Nội.
Hotline: 097.893.8505
Website: https://nacilaw.com/
