Trong bối cảnh pháp lý về sở hữu trí tuệ ngày càng quan trọng đối với doanh nghiệp, việc hiểu rõ về tính mới của kiểu dáng công nghiệp là yếu tố then chốt để doanh nghiệp có thể bảo vệ và khai thác hiệu quả tài sản trí tuệ của mình. NaciLaw xin chia sẻ những quy định pháp lý cơ bản và quan trọng nhất về vấn đề này.
1. Kiểu dáng công nghiệp là gì?
Kiểu dáng công nghiệp là hình dáng bên ngoài của sản phẩm, thể hiện qua đường nét, đường viền, màu sắc, hoa văn, kiểu dáng hoặc sự kết hợp của những yếu tố đó.
Theo Luật Sở hữu trí tuệ, kiểu dáng công nghiệp được bảo hộ nếu đáp ứng đồng thời ba điều kiện cơ bản:
- Có tính mới
- Có tính sáng tạo
- Có khả năng áp dụng công nghiệp
Trong đó, tính mới được coi là tiêu chí hàng đầu và có tính quyết định trong việc xác định khả năng bảo hộ của kiểu dáng công nghiệp
2. Tiêu chí đánh giá tính mới của kiểu dáng công nghiệp là gì?
Theo Điều 65 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi, bổ sung năm 2009, 2019, 2022), kiểu dáng công nghiệp được coi là có tính mới nếu đáp ứng các tiêu chí sau:
1. Kiểu dáng công nghiệp được coi là có tính mới nếu kiểu dáng công nghiệp đó khác biệt đáng kể với những kiểu dáng công nghiệp đã bị bộc lộ công khai dưới hình thức sử dụng, mô tả bằng văn bản hoặc bất kỳ hình thức nào khác ở trong nước hoặc ở nước ngoài trước ngày nộp đơn hoặc trước ngày ưu tiên nếu đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp được hưởng quyền ưu tiên.
2. Hai kiểu dáng công nghiệp không được coi là khác biệt đáng kể với nhau nếu chỉ khác biệt về những đặc điểm tạo dáng không dễ dàng nhận biết, ghi nhớ và không thể dùng để phân biệt tổng thể hai kiểu dáng công nghiệp đó.
3. Kiểu dáng công nghiệp được coi là chưa bị bộc lộ công khai nếu chỉ có một số người có hạn được biết và có nghĩa vụ giữ bí mật về kiểu dáng công nghiệp đó.
4. Kiểu dáng công nghiệp không bị coi là mất tính mới nếu được công bố trong các trường hợp sau đây với điều kiện đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp được nộp trong thời hạn sáu tháng kể từ ngày công bố:
a) Kiểu dáng công nghiệp bị người khác công bố nhưng không được phép của người có quyền đăng ký quy định tại Điều 86 của Luật này;
b) Kiểu dáng công nghiệp được người có quyền đăng ký quy định tại Điều 86 của Luật này công bố dưới dạng báo cáo khoa học;
c) Kiểu dáng công nghiệp được người có quyền đăng ký quy định tại Điều 86 của Luật này trưng bày tại cuộc triển lãm quốc gia của Việt Nam hoặc tại cuộc triển lãm quốc tế chính thức hoặc được thừa nhận là chính thức.
Ví dụ về kiểu dáng công nghiệp có tính mới: Một chiếc ghế văn phòng có thiết kế tựa lưng với hoa văn độc đáo, khác biệt hoàn toàn so với các mẫu ghế văn phòng truyền thống đã có trên thị trường.
Ví dụ về kiểu dáng công nghiệp không có tính mới: Một chiếc điện thoại chỉ thay đổi màu sắc từ đen sang trắng mà không có thay đổi nào về hình dáng, đường nét so với các sản phẩm đã được công bố trước đó.
>> Xem thêm: 4 ví dụ về bảo hộ kiểu dáng công nghiệp
3. Vi phạm về tính mới của kiểu dáng công nghiệp bị xử lý như nào?
Theo Điều 126 Luật Sở hữu trí tuệ, các hành vi sau đây bị coi là xâm phạm quyền của chủ sở hữu kiểu dáng công nghiệp:
Các hành vi sau đây bị coi là xâm phạm quyền của chủ sở hữu sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí:
1. Sử dụng sáng chế được bảo hộ, kiểu dáng công nghiệp được bảo hộ hoặc kiểu dáng công nghiệp không khác biệt đáng kể với kiểu dáng đó, thiết kế bố trí được bảo hộ hoặc bất kỳ phần nào có tính nguyên gốc của thiết kế bố trí đó trong thời hạn hiệu lực của văn bằng bảo hộ mà không được phép của chủ sở hữu;
2. Sử dụng sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí mà không trả tiền đền bù theo quy định về quyền tạm thời quy định tại Điều 131 của Luật này.
Việc hiểu rõ và tuân thủ các quy định về tính mới của kiểu dáng công nghiệp không chỉ giúp doanh nghiệp bảo vệ tài sản trí tuệ mà còn tránh được những rủi ro pháp lý không đáng có. Tính mới là tiêu chí quan trọng nhất trong việc đánh giá khả năng bảo hộ, đòi hỏi kiểu dáng phải có sự khác biệt đáng kể so với những gì đã được công bố trước đó. NaciLaw khuyến nghị doanh nghiệp nên tham khảo ý kiến chuyên gia pháp lý trước khi tiến hành đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp để đảm bảo tính hiệu quả và tuân thủ đúng quy định pháp luật hiện hành.
>> Xem thêm: Thời hạn bảo hộ kiểu dáng công nghiệp
Thông tin liên hệ NaciLaw:
- Địa chỉ: Tầng 04, Toà nhà Stellar Garden, số 35 Lê Văn Thiêm, Phường Thanh Xuân, thành phố Hà Nội
- Hotline: 097.893.8505
- Website: https://nacilaw.com/
