Bản mô tả kiểu dáng công nghiệp là tài liệu quan trọng không thể thiếu trong hồ sơ đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ. Việc soạn thảo bản mô tả chính xác và đầy đủ sẽ quyết định tính hiệu lực của Bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp, đồng thời bảo vệ quyền lợi hợp pháp của chủ sở hữu trước các hành vi xâm phạm. NaciLaw chia sẻ hướng dẫn chi tiết về quy trình và các lưu ý quan trọng để giúp doanh nghiệp soạn thảo bản mô tả hiệu quả.
1. Bản mô tả kiểu dáng công nghiệp là gì?
Theo Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi, bổ sung năm 2009, 2019, 2022): “Kiểu dáng công nghiệp là hình dáng bên ngoài của sản phẩm được thể hiện bằng hình khối, đường nét, màu sắc hoặc sự kết hợp những yếu tố này.”
Bản mô tả có vai trò pháp lý quan trọng trong việc:
- Xác định rõ ràng đối tượng cần được bảo hộ
- Phân biệt kiểu dáng đăng ký với các kiểu dáng tương tự đã có
- Làm căn cứ pháp lý để giải quyết tranh chấp về quyền sở hữu
- Xác định phạm vi quyền độc quyền của chủ sở hữu
Ý nghĩa của bản mô tả trong hồ sơ đăng ký thể hiện ở việc cung cấp thông tin đầy đủ để cơ quan thẩm định có thể đánh giá tính mới, tính sáng tạo và khả năng áp dụng công nghiệp của kiểu dáng theo quy định tại Điều 63 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi, bổ sung năm 2009, 2019, 2022).
2. Nội dung của bản mô tả kiểu dáng công nghiệp
Theo quy định pháp lý hiện hành, một bản mô tả kiểu dáng công nghiệp hoàn chỉnh gồm có 6 phần nội dung bắt buộc, được xây dựng theo cấu trúc logic và tuân thủ các yêu cầu kỹ thuật cụ thể.
2.1. Tên gọi của kiểu dáng công nghiệp
Tên gọi phải thể hiện chính xác bản chất của sản phẩm có kiểu dáng được đăng ký bảo hộ. Điều này đảm bảo tính rõ ràng trong việc xác định đối tượng bảo hộ và tránh nhầm lẫn với các sản phẩm khác.
Nguyên tắc đặt tên:
- Sử dụng thuật ngữ phổ biến, dễ hiểu trong ngành
- Tránh tên quá chung chung hoặc quá cụ thể
- Không sử dụng tên thương mại cụ thể
Ví dụ minh họa:
- Đúng: "Ghế ăn có tựa lưng"
- Sai: "Ghế XYZ thương hiệu ABC"
- Đúng: "Điện thoại di động"
- Sai: "Thiết bị điện tử"
2.2. Lĩnh vực được sử dụng của kiểu dáng công nghiệp
Phần này xác định rõ ngành nghề, lĩnh vực mà sản phẩm có kiểu dáng đăng ký sẽ được sử dụng. Việc xác định lĩnh vực sử dụng giúp cơ quan thẩm định đánh giá khả năng áp dụng công nghiệp.
Cách viết hiệu quả:
- Nêu rõ ngành công nghiệp cụ thể
- Mô tả mục đích sử dụng chính
- Xác định đối tượng người tiêu dùng
Ví dụ thực tế: "Sản phẩm thuộc lĩnh vực công nghiệp sản xuất đồ nội thất gia đình, được sử dụng làm ghế ngồi trong phòng ăn, phòng khách của các hộ gia đình và cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống."
2.3. Kiểu dáng công nghiệp tương tự gần nhất
Đây là phần quan trọng để chứng minh tính mới của kiểu dáng. Người đăng ký cần nghiên cứu và trình bày các kiểu dáng tương tự đã có trước đó, từ đó làm nổi bật những điểm khác biệt của kiểu dáng mình.
Nội dung cần thể hiện:
- Mô tả các kiểu dáng tương tự đã được công bố
- Phân tích điểm giống nhau
- Làm rõ những hạn chế của kiểu dáng cũ
Cách trình bày chuyên nghiệp: "Các kiểu dáng ghế ăn truyền thống thường có tựa lưng thẳng đứng, chân ghế hình trụ đơn giản. Tuy nhiên, những thiết kế này chưa tối ưu về tính thẩm mỹ và ergonomic, chưa tạo được điểm nhấn trong không gian nội thất hiện đại."
2.4. Liệt kê bản vẽ hoặc ảnh chụp của kiểu dáng công nghiệp
Bộ ảnh chụp, bản vẽ phải thể hiện đầy đủ các đặc điểm tạo dáng của kiểu dáng công nghiệp. Phần này liệt kê và mô tả tất cả các hình ảnh kèm theo trong hồ sơ.
Yêu cầu kỹ thuật:
- Ảnh chụp từ ít nhất 6 góc độ (trước, sau, trái, phải, trên, dưới)
- Độ phân giải cao, rõ nét
- Nền trung tính, không che khuất chi tiết
Cách liệt kê chính xác:
- Hình 2: Ảnh chụp từ phía trước
- Hình 3: Ảnh chụp từ phía sau
- Hình 4: Ảnh chụp từ bên trái
- Hình 5: Ảnh chụp từ bên phải
- Hình 6: Ảnh chụp từ phía trên
- Hình 7: Ảnh chụp từ phía dưới
2.5. Bản mô tả chi tiết về kiểu dáng công nghiệp
Đây là phần cốt lõi của bản mô tả kiểu dáng công nghiệp, cần bộc lộ đầy đủ tất cả các đặc điểm tạo dáng thể hiện bản chất của kiểu dáng công nghiệp.
Cấu trúc mô tả khoa học:
- Mô tả tổng thể về hình dáng, bộc lộ hoàn toàn bản chất của kiểu dáng công nghiệp trong đó nêu đầy đủ điểm tạo dáng thể hiện bản chất; chỉ ra đặc điểm tạo dáng mới, khác biệt so với kiểu dáng tương tự gần nhất, phù hợp với đặc điểm tạo dáng thể hiện trong bộ ảnh chụp, bản vẽ.
- Phân tích từng bộ phận cấu thành
- Nêu rõ tỷ lệ, quan hệ giữa các bộ phận
- Đặc điểm tạo dáng trình bày lần lượt theo thứ tự: Đặc điểm hình khối, đường nét, tương quan giữa đặc điểm hình khối, và/hoặc đường nét, màu sắc (nếu có).
- Mô tả sản phẩm ở các trạng thái khác nhau nếu có các trạng thái sử dụng khác nhau ví dụ như điện thoại gập được hoặc không gập đều sử dụng bình thường thì phải mô tả kiểu dáng ở cả hai trạng thái gập và không gập.
- Kiểu dáng có nhiều phương án: Nêu phương án cơ bản, đánh số lần lượt trong đó chỉ rõ đặc điểm tạo dáng khác biệt của từng phương án so với phương án cơ bản.
Ví dụ mô tả chuyên nghiệp: "Kiểu dáng ghế có cấu trúc tổng thể gồm phần thân ghế và 4 chân đỡ. Phần thân ghế được thiết kế cong ergonomic với tựa lưng nghiêng 15 độ so với mặt đứng. Mặt ngồi có dạng hình elip với các góc được bo tròn mềm mại. Bốn chân ghế có thiết kế thon dần từ trên xuống dưới, tạo cảm giác nhẹ nhàng và ổn định."
2.6. Yêu cầu bảo hộ
Phần này xác định phạm vi bảo hộ kiểu dáng công nghiệp, nêu rõ các đặc điểm tạo dáng cần được bảo hộ, bao gồm các đặc điểm mới, khác biệt với các kiểu dáng công nghiệp tương tự đã biết.
Nguyên tắc xác định phạm vi bảo hộ:
- Tập trung vào những điểm mới, độc đáo
- Thể hiện rõ phạm vi quyền độc quyền
- Tránh mô tả quá rộng hoặc quá hẹp
Cách diễn đạt pháp lý: "Yêu cầu bảo hộ đối với toàn bộ kiểu dáng của sản phẩm ghế như thể hiện trong các bản vẽ, ảnh chụp kèm theo, đặc biệt là hình dáng cong ergonomic của tựa lưng, thiết kế mặt ngồi elip bo góc và cấu trúc chân ghế thon dần tạo nên tính thẩm mỹ và công năng độc đáo."
3. Ví dụ mẫu bản mô tả kiểu dáng công nghiệp
Dưới đây là một ví dụ thực tế về bản mô tả kiểu dáng công nghiệp hoàn chỉnh, được phân tích từng phần để người đọc có thể áp dụng cho sản phẩm cụ thể của mình.
BẢN MÔ TẢ KIỂU DÁNG CÔNG NGHIỆP
1. Tên gọi kiểu dáng công nghiệp: Bàn làm việc có ngăn kéo
2. Lĩnh vực được sử dụng: Sản phẩm thuộc lĩnh vực công nghiệp sản xuất đồ nội thất văn phòng và gia đình, được sử dụng làm bàn làm việc trong văn phòng, phòng học, phòng làm việc tại nhà.
3. Liệt kê bản vẽ:
- Hình 1: Ảnh chụp tổng thể
- Hình 2: Ảnh chụp từ phía trước
- Hình 3: Ảnh chụp từ phía sau
- Hình 4:: Ảnh chụp từ bên trái
- Hình 5: Ảnh chụp từ bên phải
- Hình 6: Ảnh chụp từ phía trên
- Hình 7: Ảnh chụp từ phía dưới
4. Mô tả chi tiết: Bàn có cấu trúc tổng thể gồm mặt bàn, hệ thống chân đỡ và ngăn kéo tích hợp. Mặt bàn có dạng hình chữ nhật với hai góc phía trước được bo cong tròn bán kính 50mm, tạo tính ergonomic. Hệ thống chân đỡ gồm hai tấm chắn bên có thiết kế cong mềm mại, kết nối bởi thanh ngang ở phía dưới tạo độ vững chắc. Ngăn kéo được thiết kế âm vào mặt bàn, có tay nắm dạng rãnh chạy dọc tạo điểm nhấn thẩm mỹ.
5. Yêu cầu bảo hộ: Yêu cầu bảo hộ đối với toàn bộ kiểu dáng bàn làm việc như thể hiện trong các hình vẽ kèm theo, đặc biệt là thiết kế mặt bàn bo góc, hệ thống chân cong và ngăn kéo tích hợp với tay nắm rãnh dọc tạo nên tính thẩm mỹ và công năng độc đáo.
Phân tích từng phần:
Mẫu trên thể hiện đầy đủ 6 phần bắt buộc với ngôn ngữ pháp lý chính xác. Phần mô tả chi tiết sử dụng thuật ngữ kỹ thuật phù hợp, có số liệu cụ thể (bán kính bo góc 50mm) để tăng tính khách quan. Yêu cầu bảo hộ tập trung vào những điểm mới, khác biệt thay vì mô tả chung chung.
Lưu ý khi áp dụng: Khi sử dụng mẫu này cho sản phẩm cụ thể, cần điều chỉnh các thông tin cho phù hợp với đặc điểm thực tế của kiểu dáng đăng ký, đảm bảo tính chính xác và đầy đủ theo quy định pháp luật.
4. 5 lưu ý quan trọng khi viết bản mô tả kiểu dáng công nghiệp
Để đảm bảo bản mô tả kiểu dáng công nghiệp đáp ứng đầy đủ yêu cầu pháp lý và tăng khả năng được chấp thuận, các doanh nghiệp cần lưu ý những điểm sau:
Bám sát hình ảnh, bản vẽ kỹ thuật đã nộp
Phần mô tả phải phù hợp với bộ ảnh chụp hoặc bản vẽ. Mọi chi tiết trong văn bản mô tả phải có thể quan sát được rõ ràng trong hình ảnh kèm theo. Không được mô tả những đặc điểm không thể hiện được qua hình ảnh hoặc ngược lại, bỏ sót những điểm quan trọng có trong bản vẽ.
Mô tả khách quan, trung lập
Bản mô tả phải sử dụng ngôn ngữ khách quan, tránh các tính từ mang tính chủ quan như "đẹp", "hoàn hảo", "tuyệt vời". Thay vào đó, sử dụng các thuật ngữ kỹ thuật cụ thể, số liệu đo đạc chính xác và mô tả hình dáng bằng các khái niệm hình học rõ ràng.
Làm nổi bật yếu tố tạo nên tính mới và tính sáng tạo
Đây là yếu tố then chốt để kiểu dáng đáp ứng điều kiện bảo hộ. Cần nhấn mạnh những điểm khác biệt đáng kể so với các kiểu dáng tương tự đã biết, thể hiện rõ những cải tiến trong thiết kế, chức năng hoặc tính thẩm mỹ.
Sử dụng ngôn ngữ pháp lý, chính xác
Văn bản phải tuân thủ các quy định về ngôn ngữ trong văn bản pháp lý, sử dụng thuật ngữ chuẩn xác, tránh từ ngữ thông tục hoặc không chính thống. Cấu trúc câu rõ ràng, logic, tránh diễn đạt nhập nhằng có thể gây hiểu lầm trong quá trình thẩm định.
Kiểm tra kỹ nội dung trước khi nộp
Trước khi nộp hồ sơ, cần rà soát kỹ lưỡng toàn bộ nội dung bản mô tả, kiểm tra tính nhất quán giữa văn bản và hình ảnh, đảm bảo không có lỗi chính tả, ngữ pháp. Nên nhờ chuyên gia pháp lý có kinh nghiệm về sở hữu trí tuệ rà soát để tránh những sai sót có thể ảnh hưởng đến kết quả thẩm định.
Bản mô tả kiểu dáng công nghiệp là tài liệu pháp lý quan trọng quyết định hiệu lực của quyền sở hữu trí tuệ. Việc soạn thảo chính xác và đầy đủ theo các quy định của Luật Sở hữu trí tuệ 2005 sẽ giúp doanh nghiệp bảo vệ hiệu quả các sáng tạo về thiết kế, tăng cường lợi thế cạnh tranh và tránh được các rủi ro pháp lý không đáng có. NaciLaw với đội ngũ luật sư chuyên nghiệp và kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp trong việc soạn thảo bản mô tả kiểu dáng công nghiệp đạt chất lượng cao nhất.
Thông tin liên hệ
- Địa chỉ: Tầng 04, Toà nhà Stellar Garden, số 35 Lê Văn Thiêm, Phường Thanh Xuân, thành phố Hà Nội
- Hotline: 097.893.8505
- Website: https://nacilaw.com/
