Doanh nghiệp EPE hay còn gọi là doanh nghiệp chế xuất là một trong những loại hình doanh nghiệp được nhiều nhà đầu tư quan tâm hiện nay. Doanh nghiệp chế xuất có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy xuất khẩu và phát triển kinh tế. Tuy nhiên, để thành lập doanh nghiệp chế xuất và vận hành đúng thì nhà đầu tư cần phải tìm hiểu kỹ các quy định của pháp luật.
1. Doanh nghiệp chế xuất là gì?
Theo Điều 2.20 và 2.21 Nghị định số 35/2022/NĐ-CP thì doanh nghiệp chế xuất là doanh nghiệp thực hiện hoạt động chế xuất trong khu chế xuất, khu công nghiệp và khu kinh tế. Trong đó hoạt động chế xuất là hoạt động chuyên sản xuất hàng xuất khẩu, cung ứng dịch vụ cho sản xuất hàng xuất khẩu và hoạt động xuất khẩu.
2. Trình tự, thủ tục thành lập doanh nghiệp chế xuất như thế nào?
(i) Thành lập doanh nghiệp chế xuất đồng thời với thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư:
Theo quy định tại Điều 22.1 Luật Đầu tư năm 2020, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sẽ thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trước khi cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
(a) Trong trường hợp doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thuê lại đất của doanh nghiệp hạ tầng khu công nghiệp thì có thể đăng ký loại hình doanh nghiệp chế xuất và nộp cam kết đáp ứng đầy đủ các điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan theo quy định của pháp luật kèm theo hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư. Cơ quan đăng ký đầu tư cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư ghi nhận mục tiêu thành lập doanh nghiệp chế xuất tại giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.
Sau khi hoàn thành xây dựng, cơ quan hải quan sẽ kiểm tra và cấp văn bản xác nhận đáp ứng đủ điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan cho doanh nghiệp chế xuất. Trường hợp doanh nghiệp không đáp ứng đủ các điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan thì sẽ không được hưởng chính sách thuế áp dụng đối với khu phi thuế quan.
(b) Trong trường hợp doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thuê nhà xưởng để thực hiện hoạt động sản xuất thì phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan thì mới được cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư ghi nhận mục tiêu thành lập doanh nghiệp chế xuất.
(ii) Thành lập doanh nghiệp chế xuất không đồng thời với thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư:
Trong trường hợp này, nhà đầu tư nộp hồ sơ gồm các tài liệu về dự án đầu tư và bản cam kết về khả năng đáp ứng các điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan theo quy định. Cơ quan đăng ký đầu tư cấp giấy xác nhận đăng ký doanh nghiệp chế xuất cho nhà đầu tư trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định.
3. Điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan bao gồm những điều kiện nào?
Theo quy định của pháp luật và theo kinh nghiệm thực tiễn của Nacilaw thì doanh nghiệp chế xuất cần phải đáp ứng các điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan như sau:
(i) Phải có hàng rào cứng bao quanh, ngăn cách với khu vực bên ngoài; có cổng/cửa ra vào đảm bảo việc đưa hàng hóa ra, vào doanh nghiệp chỉ qua cổng, cửa (Theo kinh nghiệm của chúng tôi thì tường rào ngăn cách khu vực bên ngoài phải có chiều cao từ 2m)
(ii) Có hệ thống camera giám sát hiển thị rõ hình ảnh hàng hóa đi vào, đi ra doanh nghiệp. Hình ảnh quan sát được vào tất cả các thời điểm trong ngày (24/24 giờ) và dữ liệu hình ảnh camera được lưu giữ tại doanh nghiệp tối thiểu 12 tháng. Hệ thống camera được kết nối trực tiếp với cơ quan hải quan quản lý;
(iii) Hệ thống quản lý nguyên liệu, vật tư nhập khẩu để sản xuất hàng hóa xuất khẩu có thể kết xuất được số liệu nhập - xuất - tồn nguyên liệu, vật tư và sản phẩm để báo cáo quyết toán tình hình sử dụng với cơ quan hải quan
4. Khi thành lập doanh nghiệp chế xuất thì doanh nghiệp đã cần đáp ứng đủ các điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan hay chưa?
Theo quy định tại Điều 26.2 Nghị định số 35/2022/NĐ-CP và theo kinh nghiệm thực tế của chúng tôi, đối với các trường hợp doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thuê lại đất và chưa xây dựng công trình thì cần có cam kết đáp ứng các điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan và phải đáp ứng các điều kiện này sau khi hoàn thành xây dựng. Đối với trường hợp doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thuê nhà xưởng (tức là đã hình thành công trình xây dựng) thì cần đáp ứng điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan tại thời điểm thành lập doanh nghiệp chế xuất.
5. Doanh nghiệp chế xuất có được đăng ký các hoạt động khác ngoài hoạt động chế xuất hay không?
Theo quy định tại Điều 26.6 Nghị định số 35/2022/NĐ-CP, doanh nghiệp chế xuất được thực hiện hoạt động kinh doanh khác ngoài hoạt động chế xuất theo quy định của pháp luật về đầu tư, pháp luật về doanh nghiệp và quy định có liên quan khác nhưng phải đáp ứng các điều kiện sau:
(i) Việc bố trí khu vực lưu giữ hàng hóa phục vụ hoạt động chế xuất phải bảo đảm ngăn cách với khu vực lưu giữ hàng hóa phục vụ các hoạt động sản xuất, kinh doanh khác;
(ii) Hạch toán riêng doanh thu, chi phí liên quan đến hoạt động chế xuất và các hoạt động kinh doanh khác;
(iii) Không được sử dụng tài sản, máy móc thiết bị được hưởng ưu đãi về thuế áp dụng đối với doanh nghiệp chế xuất để phục vụ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh khác. Trường hợp sử dụng tài sản, máy móc thiết bị được hưởng ưu đãi về thuế áp dụng đối với doanh nghiệp chế xuất để thực hiện các hoạt động kinh doanh khác thì phải hoàn trả ưu đãi về thuế đã được miễn, giảm theo quy định của pháp luật về thuế.
6. Thuế áp dụng đối với doanh nghiệp chế xuất được quy định như thế nào?
(i) Về thuế giá trị gia tăng (GTGT): Theo quy định tại Điều 4 Thông tư 219/2013/TT-BTC, hàng hóa, dịch vụ được mua bán giữa nước ngoài với các khu phi thuế quan và giữa các khu phi thuế quan với nhau thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT.
(ii) Về thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN): Trong trường hợp dự án đầu tư mới tại địa bàn kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn hoặc trong lĩnh vực ưu đãi đầu tư thì có thể được hưởng chính sách ưu đãi thuế TNDN theo quy định của pháp luật.
Như vậy, để thành lập và vận hành doanh nghiệp chế xuất đúng quy định thì doanh nghiệp cần nghiên cứu các quy định của pháp luật liên quan. Hãy liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để được tư vấn cụ thể hơn.
