Nhân dịp trước thềm Hội nghị APAA tại Kuala Lumpur – nơi các luật sư và chuyên gia sở hữu trí tuệ châu Á cùng thảo luận về xu hướng mới trong bảo hộ và thương mại hóa công nghệ – câu chuyện đổi mới sáng tạo lại trở thành tâm điểm.
Từ Diễn đàn Kinh tế Tư nhân đến Toàn cảnh Kinh tế Tư nhân Việt Nam (ViPEL), tất cả đều chung một nhận định: đổi mới sáng tạo không chỉ là động lực tăng trưởng, mà là yêu cầu sống còn để doanh nghiệp duy trì năng lực cạnh tranh trong kỷ nguyên mới.
Sản xuất giỏi chưa đủ – phải làm chủ tri thức
Thế giới đang chuyển mình nhanh hơn bao giờ hết.
Sản xuất không còn chỉ là câu chuyện của dây chuyền, vốn và nhân công; mà là câu chuyện của tri thức, sáng chế và quyền sở hữu công nghệ.
Khi năng lực cạnh tranh không còn được đo bằng số lượng nhà máy, mà bằng số lượng giải pháp kỹ thuật được bảo hộ, thì quyền sở hữu trí tuệ chính là “hộ chiếu” của doanh nghiệp bước ra thế giới.
Tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 10.000 đơn sáng chế được nộp, nhưng trong đó 90% đến từ các tổ chức, doanh nghiệp nước ngoài.
Một bức tranh hai mặt hiện ra: Việt Nam đang là điểm đến hấp dẫn của công nghệ toàn cầu, song phần lớn công nghệ vận hành trong nước không mang tên người Việt.
Đó là nghịch lý của một nền kinh tế đang lớn nhanh – sản xuất giỏi, nhưng chưa thật sự làm chủ công nghệ.
Từ xưởng sản xuất đến bàn sáng chế
Ở các quốc gia công nghiệp phát triển, sáng chế được xem là nền tảng của quyền lực kinh tế – yếu tố quyết định doanh nghiệp có thể đi xa đến đâu và giữ vị thế bao lâu.
Không sở hữu sáng chế, doanh nghiệp chỉ là người chạy trong đường đua của người khác;
còn khi nắm quyền sở hữu, họ có thể vẽ lại đường đua.
Những câu chuyện thành công như Dyson hay Samsung là minh chứng rõ ràng:
-
Dyson bắt đầu từ một xưởng nhỏ, nhưng hơn 5.000 sáng chế đã giúp họ xây dựng nên một đế chế toàn cầu.
-
Samsung, từ chỗ phụ thuộc vào công nghệ của đối thủ, đã trở thành một trong những tập đoàn nộp đơn sáng chế nhiều nhất thế giới, biến quyền sở hữu trí tuệ thành hàng rào cạnh tranh bền vững.
Làm chủ công nghệ – làm chủ tương lai
Với Việt Nam, cơ hội đang đến gần.
Các chính sách mới coi đổi mới sáng tạo và kinh tế tư nhân là động lực phát triển, mở ra không gian mới cho công nghệ và tri thức.
Nhưng cơ hội chỉ thành lợi thế khi doanh nghiệp làm chủ công nghệ – tự tạo ra, tự sở hữu và khai thác giá trị từ trí tuệ của chính mình.
Khi đó, doanh nghiệp không chỉ sản xuất tốt hơn, mà còn giữ được vị thế bền vững trên thị trường toàn cầu.
Khi tri thức trở thành tài sản
Trong kỷ nguyên phát triển mới của Việt Nam – nơi khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành động lực tăng trưởng chủ đạo – trí tuệ chính là nguồn lực quý giá nhất.
Đó là thời điểm trí tuệ được phát huy, giá trị được kiến tạo và chất xám được bảo vệ.
Trên hành trình đi lên của nền kinh tế Việt Nam, câu hỏi không còn là:
“Chúng ta sản xuất được gì?”
mà là:
“Chúng ta thực sự sở hữu được gì?”
Kết luận
Sáng chế không chỉ là sản phẩm của tri thức – mà là la bàn định hướng cho tương lai.
Doanh nghiệp nào biết biến ý tưởng thành tài sản, người đó sẽ nắm trong tay chìa khóa mở ra giá trị bền vững.
