Hoa Kỳ được xem là một quốc gia phát triển hàng đầu về khoa học công nghệ. Bên cạnh đó, họ cũng rất đầu tư phát triển lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật. Để đảm bảo cho những kết quả phát triển vượt bậc này, Hoa Kỳ đã xây dựng các quy định pháp luật về bảo hộ quyền tác giả.

Vậy, các quy định ấy như thế nào ? Nacilaw sẽ cung cấp những nét chung nhất trong quy định pháp luật của Hoa Kỳ về quyền tác giả trong bài viết dưới đây.

1. CÁC ĐỐI TƯỢNG ĐƯỢC BẢO HỘ

Theo đó, Luật quyền tác giả Hoa Kỳ bảo hộ tác phẩm nguyên thuỷ độc đáo hoàn chỉnh của tác giả đã được định hình dưới bất kỳ một dạng vật chất thể hiện hữu hình nào hiện đã được biết hoặc sẽ được phát triển trong tương lai, mà từ các dạng vật chất  thể hiện hữu hình này tác phẩm có thể được cảm nhận, tái bản, hoặc phổ biến khác hoặc là trực tiếp hoặc là với sự trợ giúp của các máy móc thiết bị.

Các tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả bao gồm các thể loại sau:

(1) Tác phẩm văn học;

(2) Tác phẩm âm nhạc bao hàm tác phẩm kèm theo bất kỳ một từ nào;

(3) Tác phẩm sân khấu bao hàm các tác phẩm kèm theo bất kỳ âm thanh nào;

(4) Tác phẩm kịch câm và vũ ba lê;

(5) Tác phẩm về nghệ thuật, mỹ thuật, điêu khắc;

(6) Tác phẩm điện ảnh và các tác phẩm nghe nhìn khác;

(7) Bản ghi âm, và

(8) Tác phẩm kiến trúc

2. CHỦ SỞ HỮU QUYỀN TÁC GIẢ

Chủ sở hữu quyền tác giả được pháp luật Hoa Kỳ ghi nhận như sau:

 - Chủ sở hữu quyền tác giả đối với bất kỳ một quyền độc quyền nào chỉ người chủ sở hữu của quyền cụ thể đó.

 - Chủ sở hữu gốc: Quyền tác giả đối với tác phẩm được bảo hộ trước hết thuộc về tác giả hoặc những tác giả của tác phẩm. Các tác giả của một tác phẩm đồng tác giả là những đồng sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm.

- Đối với tác phẩm được tạo ra do thuê mướn: người sử dụng lao động hoặc những người khác mà đối với những người này tác phẩm được sáng tạo cho họ thì được coi là tác giả và, trừ phi các bên có thoả thuận rõ ràng khác bằng văn bản đã được ký, những người đó sở hữu tất cả các quyền thuộc quyền tác giả tác phẩm.

 - Đối với tác phẩm trong một tác phẩm hợp tuyển: quyền tác giả tác phẩm của từng tác phẩm riêng biệt trong một tác phẩm hợp tuyển là độc lập với quyền tác giả tác phẩm hợp tuyển như một tổng thể, và trước hết thuộc về các tác giả của các tác phẩm riêng biệt đó. Nếu không có sự chuyển nhượng rõ ràng quyền tác giả tác phẩm hoặc bất kỳ quyền nào thuộc quyền tác giả tác phẩm, thì chủ sở hữu quyền tác giả tác phẩm hợp tuyển chỉ giành được quyền nhân bản và phân phối tác phẩm riêng biệt trong hợp tuyển như là một phần của tác phẩm hợp tuyển đó, bất kỳ sự sửa đổi nào tác phẩm hợp tuyển đó, và bất kỳ sự tuyển tập nào tiếp theo trong cùng một chủng loại.

3. THỜI HẠN BẢO HỘ QUYỀN TÁC GIẢ

- Đối với các tác phẩm được sáng tạo vào hoặc sau ngày 1/1/1978: Quyền tác giả đối với tác phẩm được sáng tạo vào hoặc sau ngày 1/1/1978, tồn tại từ ngày tác phẩm được sáng tạo và kéo dài một thời hạn là cả cuộc đời của tác giả và 50 năm sau khi tác giả chết.

Đối với các tác phẩm đã được sáng tạo nhưng không được công bố hoặc có quyền tác giả trước ngày 1/1/1978: Quyền tác giả đối với tác phẩm được sáng tạo trước ngày 1/1/1978, nhưng không thuộc lĩnh vực công cộng trước thời điểm này hoặc có quyền tác giả, tồn tại từ ngày 1/1/1978, và kéo dài một thời hạn quy định tại Điều 302. Tuy nhiên, trong đó không một trường hợp nào thời hạn bảo hộ quyền tác giả đối với các tác phẩm đó kết thúc trước ngày 31/12/2002; và nếu tác phẩm này được công bố vào hoặc trước ngày 31/12/2002, thời hạn bảo hộ quyền tác giả sẽ không kết thúc trước ngày 31/12/2027.

Trên đây là những quy định pháp luật cơ bản về quyền tác giả được Hoa Kỳ ghi nhận trong Luật quyền tác giả. Nacilaw sẽ tiếp tục thông tin chi tiết hơn trong những ấn phẩm tiếp theo.

ĐÀO HƯƠNG THẢO

(Legal Consultant)